Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – jaki może mieć związek z insulinoopornością?

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) odgrywa coraz bardziej realny oraz poważny problem XXI wieku, dotyczy ona 70% pacjentów z rozpoznaną cukrzycą typu 2 oraz  około 70% pacjentów otyłych.

NAFLD występuje u około 30% ogólnej populacji, a u wielu osób przebiega bezobjawowo lub objawy mogą być niespecyficzne. Niesie ona ze sobą bardzo poważne konsekwencje kliniczne np. przewlekłą chorobę wątroby czy rak watrobowokomórkowy.

Do wzrostu liczby zachorowań przyczynia się nasz aktualny sposób życia – mała ilość ruchu, niedobór snu, siedzący tryb życia – oraz zwyczaje dietetyczne. Coraz częściej dostrzega się związek tej choroby z insulinoopornością, zauważa się, że insulina ma kluczowe znaczenie w jej rozwoju. Większość pacjentów z NAFLD ma normalne stężenia glukozy na czczo, ale wysoki poziom insuliny na czczo oraz hiperinsulinemię.
W związku z tym ich stężenia w osoczu są wysokie podczas głodzenia, a spadają po posiłku pod wpływem działania antylipolitycznego insuliny.

W insulinooporności stężenia wolnych kwasów tłuszczowych są duże, niezależnie od wysokich stężeń insuliny. W insulinooporności wątrobowej zauważa się zwiększenie glikogenolizy,  glukoneogenezy oraz wytwarzanie VLDL i TAG. Zmiana sposobu żywienia, utrata masy ciała czy też aktywność fizyczna są panaceum na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby. Utrata 5% masy ciała może znacząco poprawić stan, funkcje wątroby oraz parametry metaboliczne. Odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna pozwalają w ciągu 6–12 miesięcy na obniżenie stężenia parametrów stłuszczenia, poprawę wrażliwości na insulinę, redukcję stłuszczenia oraz zapalenia wątroby. Aby uzyskać poprawę kliniczną rekomenduje się utratę około 10% masy ciała w przypadku pacjentów otyłych.

Jednym z proponowanych modeli żywienia, który ma realnie poprawić funkcjonowanie wątroby jest dieta śródziemnomorska, która obfituje w nienasycone kwasy tłuszczowe – w postaci ryb, olejów roślinnych, nasion czy orzechów – oraz warzywa, owoce i nabiał, uwzględnione jest tu również umiarkowane spożycie białego mięsa.

Spójrz, zalecenia podobne do naszych, prawda? Wiesz dlaczego ciągle powtarzamy, aby kupować produkty bez/ z jak najmniejszym dodatkiem cukru?  Fruktoza oraz syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy nasila wątrobową syntezę trójglicerydów, wykazano związek pomiędzy spożyciem nadmiernym fruktozy a rozwojem niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Poza tym promuje ona syntezę kwasu moczowego, który wywołuje stres oksydacyjny oraz insulinooporność.

Fruktoza jest cukrem prostym powszechnie występującym w produktach spożywczych, między innymi w miodzie, ale należy również do popularniejszych substancji słodzących dodawanych do żywności. Dlatego jeśli masz NAFLD zwróć uwagę na czytanie etykiet i WYELIMINUJ ze swojej diety wszystkie produkty, które zawierają fruktozę, syrop glukozowo – fruktozowy czy syrop kukurydziany.

Layli Eslami i wsp. zauważyli, iż połączenie odpowiedniej aktywności fizycznej oraz suplementacji wiatminy E w dawce 800 mg/dobę wpłynęły na obniżenie wartości enzymów wątrobowych we krwi oraz na redukcję stłuszczenia wątroby w badaniu ultrasonograficznym. Witamina E jako antyoksydant również działa hamująco na proces włóknienia. Suplementacja witamin D w dawce minimum 1000 UI oraz wapnia minimum 500 mg wspomaga redukcję masy ciała, ale także obniża insulinooporność, stres oksydacyjny czy zapalenie. Mechanizm jak dotąd nie jest do końca jasny, ale sugeruje się wpływ niedoboru witaminy D na rozwój NAFLD. Flawonoidy, grupa związków roślinnych o niesamowitych właściwościach biologicznych, wykazały korzyści w warunkach patologicznych.

Korzystne działanie flawonoidów przeciwko NAFLD i związanym z nim zaburzeniom zaobserwowano zarówno w badaniach na zwierzętach, jak i u ludzi. Znaleziono różne mechanizmy ich ochrony – zapobiegają – stłuszczeniu wątroby poprzez zwiększenie utleniania kwasów tłuszczowych w wątrobie. Mogą także wspomagać redukcję masy ciała oraz odkładanie tłuszczu w tkankach trzewnych. Flawonoidy są unikalnymi przeciwutleniaczami, które wywierają korzystny wpływ poprzez hamowanie czynnika jądrowego κB, łagodząc w ten sposób uwalnianie cytokin zapalnych, które są wyzwalane przez insulinooporność. Wreszcie, flawonoidy wykazały, że zwiększają adiponektynę, poprawiają wrażliwość na insulinę i tolerancję glukozy, poprawiają dyslipidemię i obniżają ciśnienie krwi u pacjentów z NAFLD.

Gdzie występują flawonoidy?

W owocach, warzywach oraz grzybach. Jaki z tego wniosek? Jedz warzywa, owoce oraz grzyby. 😉 Pozytywny efekt wykazuje także suplementacja kwasów omega 3, które obniżają ilość tłuszczu w wątrobie. Suplementacja kwasów omega 3 poprawia wrażliwość na insulinę oraz obniża insulinooporność. Wyniki badań wykazują, że pacjenci z NAFLD mają niedobór kwasów omega 3, których źródłem jest przede wszystkim olej rybi. Poza tym wśród źródeł omega – 3 można wyróżnić siemię lniane, orzechy włoskie, olej lniany, awokado, dodaj je do swojego jadłospisu. Resweratrol to bardzo silny przeciwutleniacz występujący w czerwonych winogronach, orzechach i czerwonym winie , może on być stosowany u pacjentów z NAFLD powstałej w wyniku otyłości i/lub insulinooporności. Redukuje akumulację lipidów w tkance mięśniowej, poprawia insulinowrażliwość oraz powoduje obniżenie stężenia triglicerydów w surowicy krwi. Ostropest plamisty jest rośliną bardzo często stosowaną w celu wspomagania pracy wątroby, polepszenia jej stanu oraz poprawy funkcjonowania. Zawarta w jego wyciągu sylimaryna pozytywnie wpływa na redukcję masy ciała, obniżenie poziomu enzymów wątrobowych czy stopień destrukcji wątroby.

Widzisz? Chcesz poprawić stan swojego zdrowia?

1. Wprowadź do swojej diety pełnoziarniste produkty zbożowe.
2. Spożywaj warzywa do każdego wytrawnego posiłku oraz owoce według uznania
3. Zadbaj o odpowiednią podaż wapnia – zawarty jest w nabiale oraz w sezamie, maku, pestkach dyni.
4. Postaraj się o odpowiednią ilość omega-3 – ryby, siemię lniane, orzechy włoskie.
5. Kontroluj poziom witaminy D we krwi.
6. Dodaj aktywność fizyczną do swojego planu dnia.
7. Działaj!
8. Trzymam kciuki.

 BIBLIOGRAFIA:

1. Lee S.M. i wsp. Vitamin D deficiency in non-alcoholic fatty liver disease: The chicken or the egg? Clinical nutrition.2017; 36(1): 191–197.
2. Diehl A.M., Day C. Cause, Pathogenesis, and Treatment of Nonalcoholic Steatohepatitis. N Engl J Med. 2017: 23; 377(21):2063-2072
3. Akhlaghi M. Non-alcoholic Fatty Liver Disease: Beneficial Effects of Flavonoids. Phytother Res. 2016 Oct;30(10):1559-1571
4. Gabriela S. i wsp., Non-alcoholic fatty liver disease and its treatment with n-3 polyunsaturated fatty acids. Clinical Nutrition. 2018; 37(1): 37–55
5. Guo X-f, i wsp., Fatty acid and non-alcoholic fatty liver disease: Meta-analyses of case-control and randomized controlled trials. Clinical Nutrition: 2018; 37(1):113–122.   
6. Wicklow B, Wittmeier K, T’ Jong GW, et al. Proposed trial: safety and efficacy of resveratrol for the treatment of non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) and associated insulin resistance in adolescents who are overweight or obese adolescents – rationale and protocol. Biochem Cell Biol. 2015; 93(5): 522–530.
7. Mohseni F, Farhangi MA, Farajnia S. Adherence to meditteranean nutrition pattern in patients with non-alcoholic fatty liver desease: relationship with metabolic risk factors and UCP2 -866G/a gene polymorphism. Current Topics in Nutraceutical Research. 2016; 14(1): 49–58.
8. Zhong S. i wsp. The therapeutic effect of silymarin in the treatment of nonalcoholic fatty disease: A meta-analysis (PRISMA) of randomized control trials. Medicine (Baltimore). 2017; 96(49):e9061.