Nowy Rok, nowy… ranking diet! Od kilku lat z początkiem stycznia U.S. News publikuje ranking najlepszych modeli odżywiania na dany rok na podstawie oceny według określonych kryteriów, której podejmuje się panel ekspercki, złożony ze specjalistów z zakresu dietetyki, żywienia, psychologii, kardiologii oraz diabetologii. Którą dietą warto zainteresować się w 2022 roku, a którą lepiej sobie odpuścić?
U.S. News & World Report to amerykańska firma, której głównym celem jest przygotowywanie raportów oraz rankingów z zakresu m.in. edukacji, zdrowia, finansów, podróży oraz motoryzacji. Jednym z opracowywanych przez firmę zestawień jest ranking najlepszych diet, który w tym roku ukazał się już po raz jedenasty. Przyjrzano się w nim 39 modelom odżywiania, które przeanalizowano pod kątem siedmiu kategorii:
- Łatwość zastosowania się do zasad diety
- Prawdopodobieństwo osiągnięcia krótkoterminowej utraty masy ciała (w ciągu pierwszych 12 miesięcy)
- Prawdopodobieństwo długotrwałego utrzymania utraty masy ciała (przez okres co najmniej dwóch lat)
- Kompletność pod względem wartości odżywczej
- Bezpieczeństwo stosowania diety
- Możliwość wykorzystania w zapobieganiu oraz terapii cukrzycy
- Możliwość wykorzystania w zapobieganiu oraz terapii chorób sercowo-naczyniowych
Każdy model żywienia został następnie oceniony w każdej kategorii, w skali od 1 (najniższa) do 5 (najwyższa). Na tej podstawie przygotowano dziewięć rankingów, które porządkują diety od najlepszych do najgorszych, biorąc pod uwagę:
- Najlepsze diety ogółem
- Najlepsze diety komercyjne
- Najlepsze diety odchudzające
- Najlepsze diety w cukrzycy
- Najlepsze diety dla zdrowia serca
- Najzdrowsze diety
- Najłatwiejsze diety
- Najlepsze diety roślinne
- Najlepsze diety powodujące szybką utratę masy ciała
Tytuł najlepszej diety w podsumowaniu ogólnym (overall score) w 2022 roku zdobyła dieta śródziemnomorska (4.2/5), natomiast tuż za nią, ex aueqo, zostały sklasyfikowane dieta DASH oraz dieta fleksitariańska (4.1/5). Są to modele żywienia utrzymujące się w czołówce od czterech lat; wcześniej na podium pojawiała się także dieta MIND, która w tym roku znalazła się na miejscu 4.
Przyjrzyjmy się zatem bliżej zwycięzcom:
1 miejsce: Dieta śródziemnomorska
Dieta śródziemnomorska opiera się przede wszystkim na produktach pochodzenia roślinnego: owocach, warzywach, zbożach, nasionach roślin strączkowych, orzechach oraz nasionach. Bardzo ważnym jej składnikiem jest oliwa z oliwek, która stanowi główne źródło tłuszczu w diecie. Spożywa się także nabiał- głównie jogurty oraz sery. Do produktów spożywanych kilka razy w tygodniu zalicza się ryby, drób oraz jaja, natomiast w niewielkich ilościach pojawia się czerwone mięso oraz słodycze. Ważną rolę odgrywają także przyprawy- czosnek, cebula oraz zioła takie jak rozmaryn, mięta czy oregano. Jej zaletą jest duża zawartość polifenoli (roślinnych związków o korzystnym działaniu na organizm) oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i mikroelementów oraz niska zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych oraz jednonienasyconych tłuszczów trans. Ma potwierdzoną skuteczność w profilaktyce i terapii chorób cywilizacyjnych oraz nowotworów.
2 miejsce: Dieta DASH
Dieta DASH (ang. Dietary Approach to Stop Hypertension) stanowi modyfikację diety śródziemnomorskiej i podobnie jak ona opiera się o spożywaniu warzyw, owoców, zbóż oraz orzechów, a także niskotłuszczowego nabiału, drobiu oraz ryb. Ograniczeniu podlega spożycie czerwonego mięsa, słodyczy oraz słodzonych napojów. Ważnym zaleceniem jest ograniczenie spożycia sodu do 2,3 g dziennie (co jest odpowiednikiem ok. 6 g soli). Dieta ta została stworzona w celu terapii nadciśnienia tętniczego (ma udowodnione działanie obniżające ciśnienie krwi), ale obecnie znajduje zastosowanie także w profilaktyce i terapii innych zaburzeń.
2 miejsce: Dieta fleksitariańska
Dieta fleksitariańska jest czasem zaliczana do grona diet pseudowegetariańskich. Zakłada ona zwyczajowe odżywianie się zgodnie z zasadami diety wegetariańskiej, z okazjonalnym spożyciem mięsa bądź ryb. Ciekawostką jest, że słowo „flexitarian” zostało w 2014 roku oficjalnie dodane do słownika Oxford English Dictionary jako połączenie słów „flexible” (elastyczny) oraz „vegetarian” (wegetarianin). Korzyściami ze stosowania tego modelu żywienia może być utrata masy ciała, poprawa parametrów metabolicznych oraz prewencja cukrzycy. Jest to także dobre rozwiązanie dla osób, które chcą ograniczyć spożywanie mięsa, ale nie są gotowe na całkowitą z niego rezygnację.
Warto wspomnieć, że wszystkie modele żywienia, które znalazły się na podium mogą być bezpiecznie stosowane przez pacjentów z insulinoopornością.
Najgorsze diety 2022
Na koniec warto wspomnieć o negatywnych bohaterach tegorocznego rankingu. Niechlubne ostatnie miejsce ex aequo w rankingu najlepszych diet ogółem przypadło diecie Dukana oraz GAPS, natomiast nieznacznie wyżej uplasowała się dieta ketogeniczna (2,0/5).
Całość tegorocznego zestawienia dostępna jest na stronie U.S. News (https://health.usnews.com/best-diet/best-diets-overall)- można tam znaleźć pełne rankingi w każdej kategorii, szczegółową punktację każdej z diet, a także krótkie charakterystyki wszystkich omawianych modeli odżywiania.
