Czy jedząc śniadanie, obiad, kolację zastanawiasz się nad tym, w jakiej kolejności spożyć poszczególne produkty? Może najpierw zjeść ziemniaczki, a mięsko zostawić na koniec? Albo mięsko na początku, aby na pewno starczyło na nie miejsca? Czy ma to jakiekolwiek znaczenie, oprócz naszych własnych preferencji?
Otóż okazuje się, że to co jemy w pierwszej kolejności może wpływać na wzrost glikemii poposiłkowej. U osób, które zmagają się z insulinoopornością, stanem przedcukrzycowym lub cukrzycą może być istotnym elementem na drodze do utrzymania prawidłowych poziomów glukozy we krwi.
Badania przeprowadzone przez K. Nishino i wsp. (2018), w którym to badani po całonocnym poście spożywali trzy talerze (warzywa, ryż, mięso) w różnej kolejności, pokazały, iż wśród osób, które spożywały ryż jako ostatni odnotowano znacznie niższe poziomy glukozy i insuliny, niż u osób, które ryż jadły jako pierwszy w kolejności. Rok później podobne badanie zostało przeprowadzone przez P. Shukla, podczas którego przebadano osoby z BMI wahającym się między 25 a 40 kg/m2 oraz ze zdiagnozowanym stanem przedcukrzycowym. Badanych losowo przydzielono do grup, i podano im różne kombinacje posiłków, które badani spożyli w ciągu 30 minut.
- Grupa 1 w pierwszej kolejności spożywała węglowodany w postaci ciabatty przed 10 minut, następnie po 10 minutach przerwy podano białko w postaci grillowanej piersi z kurczaka bez skóry, a na końcu podano warzywa w postaci sałaty, pomidora, papryki, czerwonej kapusty z oliwą i octem balsamicznym.
- Grupa 2 w pierwszej kolejności przyjęła białko i warzywa z oliwą i octem przez 10 minut, a po kolejnych 10 minutach przerwy badani spożyli węglowodany.
- Grupa 3 na samym początku spożyła warzywa, a po 10 minutach przerwy białko i węglowodany.
Badanym pobrano krew przed spożyciem posiłku oraz 30, 60, 90, 120, 150 i 180 minut po jego rozpoczęciu. Podobnie jak w pierwszym badaniu, zauważono, iż w przypadku grupy 2 i 3, czyli spożycie w pierwszej kolejności białka i warzyw oraz warzyw i białka wiązało się z osłabieniem poposiłkowych szczytów glukozy, przy czym posiłki zaczynające się od spożycia tłuszczów stymulowały najmniejszą odpowiedź insulinową spośród trzech grup.
Wyniki badań wskazują, iż manipulowanie kolejnością spożywania makroskładników może znacząco wpłynąć na stężenia glukozy oraz insuliny. Tym samym wprowadzenie prostej strategii behawioralnej, w postaci zwrócenia uwagi na kolejność przyjmowanych produktów może złagodzić wahania glikemii poposiłkowej, zwłaszcza u osób, które zmagają się ze stanem przedcukrzycowym.
Bibliografia:
1. Nishino K, Sakurai M, Takeshita Y, et all. Consuming Carbohydrates after Meat or Vegetables Lowers Postprandial Excursions of Glucose and Insulin in Nondiabetic Subjects. J Nutr Sci Vitaminol 2018; 64(5): 316-320.
2. Sun L, Jen Goh, H, Govindharajulu P, et all. Postprandial glucose, insulin and incretin responses differ by test meal macronutrient ingestion sequence (PATTERN study). Clinical Nutrition 2020. 39(3): 950-957.
3. Nowowsad K,. Rola diety i stylu życia w leczeniu insulinooporności. Kosmos 2021; 70(4): 731-739.
Aleksandra Gołuch
Dietetyk kliniczny – położna
Dietetykpolozna@gmail.com
