“Śpij, jedz i ruszaj się” – rewolucyjne panaceum na zdrowie? Recenzja książki Satchina Pandy

0
4810

Słyszeliście o teorii sów i skowronków? I o tym, że na przykład będąc sową musicie prowadzić tryb nocny a będąc skowronkiem wstawać o świcie i że tak już macie i koniec? A gdyby ktoś Wam powiedział, że to mit i że wystarczy żyć zgodnie ze swoim rytmem okołodobowym, żeby zacząć żyć inaczej?

Satchin Panda naukowiec który prawie 30 lat swojej kariery zawodowej poświęcił badaniom nad rytmem okołodobowym, udowodnił że żyjąc w zgodzie z własnym organizmem nie tylko możemy uchronić się przez rozwojem wielu chorób ale także wiele z nich wyleczyć.

Brzmi jak czary? Może trochę, ale myślę że przekona Was fakt, że w 2017 roku Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii, właśnie za opisanie i wyjaśnienie molekularnych mechanizmów rytmów okołodobowych.

Satchin Panda swoją prace naukową oraz wieloletnie doświadczenia zawodowe opisał w znakomitej książce “Śpij, jedz i ruszaj się zgodnie ze swoim rytmem okołodobowym”.

Książka ukazała się w Polsce 15 stycznia 2020 roku dzięki Wydawnictwu Feeria, które dobrze znacie. Jest to wydawca naszych książek o insulinooporności 🙂

Książka składa się z trzech części:

W części pierwszej czytamy o tym czym tak naprawdę jest rytm okołodobowy i jak działają nasze wewnętrzne zegary, bo kazdy nasz narząd ma swój własny zegar, który wybija swój rytm okołodobowy ;). Dowiadujemy się też czemu wszyscy tak naprawdę jesteśmy pracownikami zmianowymi i czemu jest to szkodliwe dla naszego zdrowia!

W drugiej części poznajemy tajniki stylu życia zgodnie z rytmem okołodobowym. Autor skupia się przede wszystkim na wpływie rytmu okołodobowego na dobry sen oraz co zrobić by poprawić jakość naszego snu.
Jest też obszernie opisany temat autorskiego modelu żywieniowego nazwanego metodą TRE (time restricted eating), która według autora oraz licznych jego badań, powinna być panaceum na większość naszych dolegliwości (więcej o tej metodzie napisze niżej) oraz treningu dopasownego do rytmu okołodobowego.

W trzeciej części książki omawiana jest optymalizacja zdrowia zgodnie z rytmem okołodobowym.
Autor porusza kwestie wpływu zaburzeń rytmu okołodobowego na zaburzenia mikroflory jelitowej i problemów trawiennych, rozwój zespołu metabolicznego w tym otyłości, cukrzycy i chorób serca a także zaburzeń układu odpornościowego i leczenia nowotworów. Pisze także o tym jak poprawić zdrowie i prace mózgu oraz jak powinien wyglądać idealny dzień zgodny z własnym rytmem okołodobowym.

Na końcu książki notę do wydania polskiego napisała dr hab.n.med. Iwona Świątkiewicz, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, lekarz i kardiolog, która miała okazje pracować przy różnych projektach naukowych z Satchinem Pandą i w pełni popiera jego pogląd na zmiany, które warto wprowadzić w stylu życia żeby utrzymać dobre zdrowie i samopoczucie a także poleca model żywieniowy TRE.

Dieta TRE (time restricted eating)


Pewnie cześć z Was słyszała o tzw. oknie zywieniowym czyli określonych godzinach w których spożywamy posiłki w których nie przyjmujemy już żadnych pokarmów. Zwykle jest tak, że jemy kiedy jesteśmy aktywni a pościmy w czasie snu. 

Jednak wiele badań pokazało, że często okres spożywania posiłków jest u nas zbyt długi, przez co okazuje się że jemy praktycznie cały czas a nasz organizm nie ma kiedy odpocząć i w spokoju trawić. Przeciążony ciągłą pracą nad trawieniem organizm nie pracuje prawidłowo. Gorzej śpimy, czujemy się ociezali, mamy problemy trawienne i wiele innych. Metoda TRE opiera się na tzw oknie zywieniowym. Autor zaleca 9, 10 lub 12h okno żywieniowe, ponieważ właśnie taki czas jest odpowiedni na przyjmowanie pokarmów dla naszego organizmu zgodnie z rytmem okołodobowym. 

Według Satchina Pandy, w tej metodzie nie chodzi o liczenie kalorii a o naukę większej dyscypliny w planowaniu posiłków. Ważniejsze jest kiedy jesz, niż jaki rodzaj pokarmów spozywasz.

Oczywiście autor zachęca i podkreśla, że ważne jest zdrowe odżywianie, stosowanie się do założeń indeksu glikemicznego, ograniczenie picia alkoholu i niezdrowych przekąsek. Chociaz podkreśla, że jeśli mamy skłonności do podjadania, to lepiej robić to w dzień, kiedy nasz organizm działa na pełnych obrotach niż w nocy kiedy idzie spać a metabolizm zwalnia.
Pokazuje też metody którymi jego pacjenci pokonali np Zespół Nocnego Jedzenia (NES) oraz otyłość.

Zanim ktoś zaraz napisze, że kalorie też są ważne, dodam, że autor wyjaśnia, że stosowanie się do metody TRE i dopasowanie do własnego rytmu okołodobowego, pomaga w naturalny sposób ograniczyć spożywanie kalorii i zmniejszyć apetyt na niezdrowe przekąski. Organizm który działa prawidłowo, ma prawidłowe wydzielanie hormonów odpowiedzialnych między innymi za apetyt, odczuwanie głodu i sytości.

Według tych założeń, możesz też stosować dietę jaką lubisz byleby trzymać się okna żywieniowego i stałych pór posiłków.

Osobiście uważam, że to bardzo dobry model żywieniowy i warty uwagi każdego kto zmaga się z nadmiernym apetytem, nadwagą, Insulinoopornością czy innymi dolegliwościami i chorobami.

Autor porusza ważne kweetie na które powinniśmy zwracać uwagę np kiedy spożywamy pierwszy posiłek? Okazuje się, że wśród badanych osób wiele z nich nie do końca w dobry sposób określała porę pierwszego i ostatniego posiłku a także ilości posiłków. Większość badanych jako posiłek określała tylko Duże lub głośne posiłki a nie to co jadła między nimi. Później okazywało się że dzień zaczynamy np od kawy z mlekiem ale nie traktujemy jej jako posiłek, mimo że mleko w niej jest, tylko dopiero śniadanie godzinę później albo zapominamy o garści orzechów w czekoladzie przed snem – przecież były zaledwie trzy! 😉 a to wsystko ma wpływ na zaburzenie naszego rytmu okołodobowego.

SEN


Przez praktycznie cała książkę pojawia się mój ukochany temat czyli sen. Nie doceniamy jak ważny jest sen w kontekście naszego zdrowia i jaki ma wpływ na nasze nawyki żywieniowe, chęć do aktywności fizycznej, zdrowie psychiczne i fizyczne. Czasami proste zmiany jak dostosowanie koloru żarówek w pomieszczeniu czy temperatura otoczenia może wpłynąć na prawidłową jakość snu. Tak samo, autor poniekąd obala mit rannego ptaszka/skowronka i nocnej sowy pokazując jak wiele możemy zmienić żyjąc w zgodzie z własnym rytmem okołodobowym i że nagle jesteśmy w stanie wstać wcześniej bez większego problemu.

Jet lag społeczny


Pewnie znacie pojęcie jet lagu. Towarzyszy nam przy podróżach między różnymi strefami czasowymi. Czujemy się zmęczeni, otępiali, boli nas brzuch i potrzebujemy kilku dni by przestawić się na życie w innej strefie czasowej. Jet lag społeczny to coś podobnego tylko przełożonego na nasz styl życia. Aż 87% dorosłych w weekendy idzie spać później. Kładąc się dwie godziny później a także wstając następnego dnia dwie godziny później, możemy odczuwać objawy jet lagu społecznego. Np pracownicy zmianowi potrafią skutki swojej pracy odczuwać przez cały kolejny tydzień.

A jeśli o pracy zmianowej mowa, to w 2007 roku Agencja Badań nad Rakiem przy Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization’s International Agency for Research on Cancer) zaklasyfikowala ten typ pracy jako rakotworczy.
Co ciekawe, według autora, nie trzeba pracować w trybie zmianowym by być pracownikiem zmianowym! Przez nas regularny tryb życia, wszyscy możemy ponosić takie same skutki i konsekwencje zdrowotne jak pracownicy zmianowi.

RUCH


Jestem zachwycona tym jak wiele autor poświęca tematowi aktywności fizycznej. Pokazuje jak korzystnie ruch wpływa nie tylko na nasze zdrowie ale także na jakość naszego snu. A jak już wiemy, prawidłowy sen wpływa na nasz rytm okołodobowy, zdrowie, samopoczucie, apetyt, nawyki żywieniowe i wiele innych. Z drugiej strony dobra jakość snu ma wpływ na naszą aktywność fizyczną. Gdy budzimy się wypoczęci mamy więcej siły, energii i chęci do ruchu.

śpij, jedz i ruszaj się

Czy książka nadaje się dla insulinoopornych?


Tak, tak i jeszcze raz tak! Porusza absolutnie wszystkie ważne aspekty, które insulinooporni (a tak naprawdę wszyscy ludzie na świecie) powinni wprowadzić do swojego życia. Każda z tych zmian wyjdzie nam na zdrowie i pomoże także schudnąć.
Zarówno metoda TRE w żywieniu, czyli stosownie okna żywieniowego, ruch, zdrowy sen i wszystko zgodnie z naszym rytmem okołodobowym naprawdę mogą zdziałać cuda! Warto przetestować i przekonać się na sobie.

Ale żeby nie było różowo… Czy coś mi się w książce nie podobało? 


Nie jestem w stanie odnieść się w pełni do merytoryki i analizować badania i publikacje. Zresztą Satchin Panda to naukowiec, który zajmuje się tym tematem od prawie 30lat więc nie wiem czy jestem na tyle kompetentna żeby wchodzić tu w polemikę 😉 Na pewno nie widzę tam szamaństwa i szarlataństwa a jedynie odniesienie do nauki i badań. Mogę się jedynie przyczepić do poruszanego kilka razy tematu zespołu nieszczelnego jelita, który w naszych środowisku budzi wiele emocji i kontrowersji ale warto wziąć poprawkę na to że w USA to temat bardzo popularny. Do tego autor wyjaśnia że nie chodzi tutaj o pływające hamburgery w krwiabiegu i dziury w jelitach, tylko zwiększony stan zapalny, który wpływa na stan naszego organizmu pod wieloma względami. Do czego oczywiście nikt nie ma wątpliwości. Również mam mieszane uczucia co do tematu leczenia nowotworów i autyzmu, ale może ten sceptyzm wynikać z tego, że w tych dwóch jednostkach jest najwięcej wątpliwych terapii stosowanych przez chcących pomóc pacjentom, bliskich. I może jestem zbyt przesadnie ostrożna 😉

Dodatkowo brakuje mi w książce biografii autora w widocznym miejscu (np na okładce). Jego historia zawarta jest w treści książki, ja natomiast biorąc książkę do ręki lubię najpierw zapoznać się z autorem i jego biografią. Często u mnie właśnie to decyduje o tym czy w ogóle kupię książkę. 

Podsumowanie

Kiążkę czytałam z ogromnym zaciekawieniem i “łyknęłam” ją w trzy dni, co wierzcie mi, przy dwójce małych dzieci i dużym zmęczeniu jest wyczynem i rzadko kiedy mi się to udaje ;). Niemniej tutaj każdą stronę czytałam z przyjemnością i ciekawością co będzie dalej. Mimo tematyki naukowej i przytaczanych wielu badań, książka jest napisana prostym językiem, dzięki czemu nawet laik zrozumie ją bez problemu.

Okładka piękna ale tu nie jestem zaskoczona, w końcu projekt robiła Joanna Wasilewska, która także projektuje nasze książki o insulinooporności 😉

Jestem pewna, że książka wkrótce stanie się bestsellerem co naszej społeczności wyjdzie tylko na zdrowie!

Kupuj śmiało i wprowadzaj w życie zalecane metody: https://www.empik.com/spij-jedz-i-ruszaj-sie-zgodnie-ze-swoim-rytmem-okolodobowym-panda-satchin,p1236106388,ksiazka-p

Nie ukrywam że sama poczułam się zainspirowana do działania w tym kierunku, szczególnie że po drugiej ciąży mój tryb życia mocno się rozregulowal, co wpłynęło negatywnie na samopoczucie. W związku z tym wprowadzam 10 godzinne okno żywieniowe oraz stałe godziny posiłków a także postaram się możliwie jak najbardziej dbać o higienę snu oraz regularny tryb życia 🙂

Poprzedni artykułKawa a insulinooporność
Następny artykułKobiety z PCOS częściej chorują na chorobę afektywną dwubiegunową?
Dominika Musiałowska
Psychodietetyczka, edukatorka zdrowotna, studentka psychologii o spec. neuropsychologia.Prezeska Fundacji Insulinooporność – zdrowa dieta i zdrowe życie, założycielka Instytutu Edukacji Zdrowotnej FIO, współautorka książek na temat insulinooporności i celiakii, które sprzedały się w ponad pół milionach egzemplarzy, a także najnowszej „Mam ADHD, autyzm i całe spektrum możliwości”. Ukończyła liczne studia podyplomowe z zakresu dietetyki i psychologii zdrowia, dietetyki klinicznej, psychosomatyki i somatopsychologii, psychodietetyki oraz pomocy psychopedagogicznej i emocjonalnej w procesie rehabilitacji i leczeniu osób przewlekle chorych. Pracuje z osobami chorującymi na otyłość, cukrzycę, choroby autoimmunologiczne, insulinooporność i inne zaburzenia metaboliczne i hormonalne, zaburzenia odżywiania a także z osobami z ADHD i w spektrum autyzmu. Organizatorka licznych szkoleń i konferencji naukowych, a także prelegentka i wykładowczyni w temacie psychodietetyki, zdrowego stylu życia, dietetyki, aktywności fizycznej i psychologii zdrowia. Poza doświadczeniem zawodowym, które zdobywała przez ostatnie lata kształcąc się i uczestnicząc w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych, dzieli się także własnymi doświadczeniami - jako pacjentka z celiakią, chorobą Hashimoto, insulinoopornością, PCOS, migreną, a także jako kobieta w spektrum autyzmu i ADHD opowiada o życiu w neuroróżnorodności – w mediach społecznościowych oraz na blogu www.dominikamusialowska.pl oraz www.insulinoopornosc.com

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj