Po co nam ośrodek głodu i sytości? To właśnie dzięki niemu wiemy, że jesteśmy głodni albo że już więcej nie damy rady zjeść. W ten sposób ośrodek głodu i sytości pomaga również w regulacji masy ciała. Niestety u osób chorujących na otyłość często odczuwanie głodu i sytości jest zaburzone.

Ośrodek głodu i sytości – lokalizacja

Gdzie się znajduje? Oba znajdują się w podwzgórzu. Jednak dokładniej w jądrze bocznym (LHA) znajdziemy ośrodek głodu, natomiast ośrodek sytości w jądrze brzuszno-przyśrodkowym (PVN).

Najczęściej popełniane błędy…

U wielu małych pacjentów w gabinecie dostrzegam zaburzenie odczuwania głodu i sytości. Z czego to wyniki? Moim zdaniem głównym powodem jest brak regularności jedzenia… Notoryczne podjadanie i dojadanie. Wtedy organizm nie wie co się dzieje, nie wie jak reagować, ponieważ non stop coś dostaje i musi intensywniej pracować. Aby wszystko mogło prawidłowo pracować, drodzy rodzice, zadbajcie o regularne spożywanie posiłków u swoich pociech. W zależności od wieku dziecka może to być 6, 5 lub 4 posiłki.

Jeśli posiłek nie jest prawidłowo skomponowany i regularnie spożywany, to istnieje prawdopodobieństwo, że będzie występowała zwiększona chęć podjadania i dojadania. Dlaczego? Ponieważ dziecko nie będzie najedzone. Jeśli posiłek składa się głównie z węglowodanów prostych, np. makaron i chleb pszenny (z mąki oczyszczonej) albo słodkie produkty, wtedy glukoza szybciej będzie wzrastać i szybciej się obniżać, co może mieć wpływ na brak odczucia sytości i zwiększony apetyt.

Jak skomponować posiłek, by zwiększyć sytość?

Do posiłku należy dodać źródło białka i tłuszczu oraz błonnika. Białko – np. mięso, ciecierzyca, soczewica, tofu, jajko, mozzarella czy twaróg. Tłuszcz – np. olej, oliwa, orzechy, pestki, nasiona czy awokado. Błonnik – np. warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste. 

Gęstość energetyczna

Grafika wykonana przez dr Damiana Parola idealnie obrazuje w jaki sposób, jakie produkty wypełniają nasz żołądek i tym samym wpływają na odczucie głodu i sytości. Gdy zjemy większą objętościowo porcję – wypełniony zostanie cały żołądek, będziemy bardziej najedzeni, syci niż zjedlibyśmy dużo mniejszą objętościowo porcję o tej samej kaloryczności. Możemy w ten sposób wpływać na nasz mózg, za pomocą zmysłów np. zmysłu wzroku, widzimy, że mamy dużo jedzenia na talerzu i to już jest prosta informacja dla mózgu – najem się, to mi wystarczy, a jeśli będziemy mieć malutko jedzenia to niestety przeważnie oczy będą chciały więcej i więcej, ponieważ mózg dostanie informacje – mała porcja, chcę jeszcze, to jest za mało… Czasem trzeba oszukać mózg, szczególnie u dzieci, które mają nadwagę czy chorują na otyłość. Świetnie sprawdzi się opcja zamiany talerza z dużego na mniejszy – optycznie zwiększymy wielkość posiłku.

Podsumowując, ośrodek głodu i sytości jest bardzo ważny, m.in. w kontekście zachowania prawidłowej masy ciała. Zadbajmy o regularne, dobre jakościowe, pełnowartościowe posiłki, szczególnie u dzieci i młodzieży.

Drogi Rodzicu, jeżeli nie wiesz jak sobie poradzić  – udaj się do specjalisty, który ma wiedzę i z pewnością chętnie pomoże!

Powyżej zostały przedstawione podstawowe informacje, z naciskiem praktycznym, jednak temat jest dość obszerny, bardziej skomplikowany, dlatego jeśli chcą Państwo poszerzyć swoją wiedzę – zachęcam do bliższego zapoznania się z podanym piśmiennictwem.

Piśmiennictwo:

• https://www.damianparol.com/gestosc-energetyczna/
• Korek E. 2019. „Regulacja pobierania pokarmu” w Fizjologia żywienia, Warszawa PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 133-143
• Korek E. Krauss H. Piątek J. Chęcińska Z. 2013. „Regulacja hormonalna łaknienia”, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, tom 19, nr 2, 211-217.
• Golonko A. Ostrowska L. Waszczeniuk M. Adamska E. Wilk J. Wpływ hormonów jelitowych i neuroprzekaźników na uczucie głodu i sytości. Forum Zaburzeñ Metabolicznych 2013, tom 4, nr 2, 90–99.