Wiadomo, że bakterie jelitowe biorą czynny udział w metabolizmie organizmu, m.in. uczestniczą w trawieniu pokarmów, a więc to od nich zależy, ile kalorii pobierzemy z posiłku. Stan mikrobioty może działać na naszą korzyść (wtedy mówimy o eubiozie, równowadze bakteryjnej w jelitach) lub wręcz przeciwnie – sprzyjać zaburzeniom metabolicznym (pojawia się dysbioza). Skuteczną metodą wsparcia mikrobioty jest podawanie probiotyków. Tylko jaki probiotyk stosować, żeby osiągnąć odpowiedni cel?
Jako że w przypadku insulinooporności bardzo dużą rolę odgrywa „nieszczelna” bariera jelitowa, słusznym podejściem jest przyjmowanie preparatu, który barierę wzmacnia. Szczelna bariera to gwarancja tego, że z jelit do krwi nie przedostaną się antygeny i inne toksyczne substancje m.in. lipopolisacharydy (LPS). Są to fragmenty bakterii Gram-ujemnych i cyjanobakterii, który – mówiąc eufemistycznie – nie służą przemianom metabolicznym. Zwiększają magazynowanie tłuszczu i pobór kalorii, a zmniejszają wrażliwość na insulinę. Na dodatek ich działanie wywołuje przewlekły stan zapalny w organizmie. Probiotykiem, który warto zastosować w przypadku zaburzeń metabolicznych, jest np. Sanprobi Barrier – zawiera 9 szczepów współpracujących ze sobą przy odbudowie bariery jelitowej.
Probiotyki dla cukrzyków
Skuteczność szczepów Sanprobi Barrier sprawdzili m.in. w 2017 roku naukowcy z Wielkiej Brytanii pod kierownictwem dr. Shauna Sabico. Przeprowadzili łącznie dwa badania: pierwsze trwało 12 tygodni, drugie 6 miesięcy. Uczestnikami badania byli chorzy na cukrzycę typu 2, którzy jeszcze nie przyjmowali leków. Już w krótszym okresie u osób przyjmujących probiotyk zauważono poprawę indeksu HOMA-IR, który jest wskaźnikiem insulinooporności, i zmniejszenie stłuszczenia brzusznego (wyrażanego za pomocą WHR, ang. waist-to-hip-ratio). Jest to szczególnie istotna zmiana dla insulinoopornych – jak wiemy, brzuszna tkanka tłuszczowa zmniejsza wrażliwość na insulinę dużo bardziej niż tkanka tłuszczowa obwodowa.
Po pół roku wyniki były jeszcze lepsze. Doszło do obniżenia:
- stężenia glukozy oraz insuliny na czczo,
- stężenia lipopolisacharydu (LPS) we krwi,
- zawartości triglicerydów, cholesterolu całkowitego i stosunku całkowitego cholesterolu do cholesterolu HDL,
- stężenia cytokin zapalnych we krwi: białka C-reaktywnego, interleukiny 6 (IL-6) oraz czynnika martwicy nowotworów alfa (TNFa).
Podczas tego badania sprawdzono też stężenie adipokin. Są to substancje aktywne wytwarzane przez komórki tkanki tłuszczowej, które regulują metabolizm. Po probiotykoterapii doszło do obniżenia niekorzystnie działającej rezystyny, a wzrostu poprawiającej metabolizm adiponektyny.
Czy probiotyki wzmacniające barierę mogą przyczynić się do opóźnienia podawania doustnych leków przeciwcukrzycowych czy insuliny? Na to wygląda. Zmniejszenie insulinooporności to lepsza kontrola cukrzycy lub wręcz – jej profilaktyka.
Probiotyki poprawiają samopoczucie
W innym badaniu uczestnikami byli chorzy na cukrzycę typu 2, którzy przyjmowali leki. W 2019 rokuu zajęli się nimi badacze z austriackiego uniwersytetu w Graz pod kierownictwem dr Andrei Horvath. Udowodnili, że podawanie przez 6 miesięcy szczepów probiotycznych Sanprobi Barrier razem z prebiotykiem (czyli substancją „dopingującą” wzrost korzystnych bakterii) spowodowało m.in.:
- zmniejszenie obwodu bioder,
- naprawę bariery jelitowej,
- poprawę jakości życia.
Okazuje się, że wręcz nie wypada mówić o probiotykach tylko w jednym kontekście. Wzmocnienie bariery jelitowej przekłada się na wiele innych obszarów, w tym na prawidłową komunikację między jelitami a mózgiem. Badacze nazwali to połączenie osią mózgowo-jelitową. Między jednym a drugim mózgiem (bo tak przecież mówi się nieoficjalnie o jelitach) dochodzi do rozmowy w języku neuroprzekaźników (np. serotonina, dopamina), hormonów (m.in. kortyzol) i cytokin. Nic więc dziwnego, że jeśli w jelitach coś „szwankuje”, nie dochodzi do porozumienia.
Tak jak zaburzenia metaboliczne umieszcza się w szeregu chorób o podłożu zapalnym, tak samo coraz częściej wskazuje się na podwyższony poziom cytokin prozapalnych w depresji, zaburzeniach lękowych i chorobach neurodegeneracyjnych. Widać więc, że naprawa bariery jelitowej może dać efekt w postaci zarówno zmniejszenia obwodu bioder, jak i poprawy jakości życia.
Probiotyki w trybie zmianowym
Badacze z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill w Stanach Zjednoczonych również podeszli do zadania wielotorowo. W 2019 roku postanowili ocenić wpływ szczepów probiotycznych zawartych w Sanprobi Barrier w połączeniu z prebiotykiem na zdrowie fizyczne i psychiczne kobiet pracujących w trybie zmianowym (np. w służbie zdrowia). Dlaczego pod uwagę wzięto akurat te kandydatki? Praca zmianowa jest znanym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Desynchronizuje wewnętrzne rytmy biologiczne i powoduje szereg objawów zwanych zespołem długu czasowego (podróżnicy znają tę dolegliwość pod terminem „jet lag”). Należą do nich m.in. zaburzenia snu, rozdrażnienie, zmęczenie, ale i zaburzenia perystaltyki jelit.
Czy można zapobiec negatywnym skutkom pracy zmianowej, stosując probiotyki o potwierdzonym w badaniach potencjale metabolicznym? To właśnie postanowili sprawdzić amerykańscy naukowcy. I sprawdzili: kobiety stosujące Sanprobi Barrier miały mniejszy przyrost masy tkanki tłuszczowej niż kobiety otrzymujące placebo, a co więcej odczuwały mniejszy niepokój i zmęczenie.
Wpływ probiotyków wieloszczepowych na metabolizm badano również w wielu ośrodkach naukowych w Polsce, m.in. w Poznaniu i Białymstoku. Ale o tym już w kolejnym artykule…
Podsumowanie w punktach
- W insulinooporności warto przyjmować probiotyk, który wzmacnia barierę jelitową. Mocna bariera to zapobieganie stanom zapalnym, które nasilają zaburzenia obserwowane w tej chorobie.
- Szczepy zawarte w Sanprobi Barrier m.in. obniżają poziom glukozy i insuliny we krwi, a także zmniejszają stopień nasilenia insulinooporności, co potwierdza analiza wskaźnika HOMA-IR. To przekłada się na zmniejszenie otyłości brzusznej i obwodu bioder.
- W badaniach probiotyki wzmacniające barierę jelitową stosowały osoby chore na cukrzycę typu 2 – zarówno przyjmujące leki, jak i niepotrzebujące wsparcia farmakologicznego. W obu przypadkach doszło do poprawy parametrów metabolicznych, co może zapobiec dalszemu rozwojowi choroby.
- Poprawa szczelności bariery jelitowej to również.. poprawa nastroju, co pokazują badania przeprowadzone m.in. z udziałem kobiet pracujących w trybie zmianowym. Stosowanie probiotyków nie tylko zmniejszyło przyrost masy tkanki tłuszczowej, ale także złagodziło objawy psychiczne.
Literatura:
- Sabico, S., Al-Mashharawi, A., Al-Daghri, N. M., Yakout, S., Alnaami, A. M., Alokail, M. S., & McTernan, P. G. (2017). Effects of a multi-strain probiotic supplement for 12 weeks in circulating endotoxin levels and cardiometabolic profiles of medication naïve T2DM patients: A randomized clinical trial. Journal of Translational Medicine, 15, 249.
- Sabico, S., Al-Mashharawi, A., Al-Daghri, N. M., Wani, K., Amer, O. E., Hussain, D. S., Ahmed Ansari, M. G., Masoud, M. S., Alokail, M. S., & McTernan, P. G. (2018). Effects of a 6-month multi-strain probiotics supplementation in endotoxemic, inflammatory and cardiometabolic status of T2DM patients: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Clinical Nutrition.
- Horvath, Angela, Leber, B., Feldbacher, N., Tripolt, N., Rainer, F., Blesl, A., Trieb, M., Marsche, G., Sourij, H., & Stadlbauer, V. (2019). Effects of a multispecies synbiotic on glucose metabolism, lipid marker, gut microbiome composition, gut permeability, and quality of life in diabesity: A randomized, double-blind, placebo-controlled pilot study. European Journal of Nutrition.
- Smith-Ryan, A. E., Mock, M. G., Trexler, E. T., Hirsch, K. R., & Blue, M. N. M. (2019). Influence of a multistrain probiotic on body composition and mood in female occupational shift workers. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 44(7), 765–773.
