Osoby z wyższym poziomem hormonów stresu częściej zapadają na nadciśnienie. Do takich wniosków doprowadziły analizy danych zgromadzone w projekcie badawczym Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA) dotyczącym 412 osób w wieku od 48 do 87 lat.
Stres a nadciśnienie tętnicze
Coraz więcej badań naukowych potwierdza, że stan naszej psychiki może wpływać negatywnie bądź pozytywnie na organizm, w tym na stan układu krążenia.
Stres psychospołeczny stanowi ważny czynnik zwiększający ryzyko nadciśnienia tętniczego i chorób sercowo-naczyniowych. Związana z nim reakcja organizmu obejmuje pewne zmiany prowadzące do wzrostu poziomu katecholamin i uwalniania kortyzolu w całym organizmie.
Dotychczas badania skupiały się głównie na związkach pomiędzy poziomem hormonów stresu, a występującym już nadciśnieniem i chorobami sercowo-naczyniowymi. W doniesieniach naukowych istniała jednak luka dotycząca osób bez nadciśnienia. Istotne jest sprawdzenie tego jak stres wpływa na dorosłych z całej populacji, ponieważ pomoże to w odpowiedzi na pytanie czy profilaktyczne pomiary hormonów stresu powinny być wykorzystywane w zapobieganiu rozwojowi nadciśnienia.
Badania naukowe
W celu uzupełnienia tej luki w wiedzy, naukowcy postanowili zbadać związek pomiędzy poziomem hormonów stresu w moczu (tj. katecholamin i kortyzolu), a incydentami nadciśnienia tętniczego wśród osób dorosłych z prawidłowym ciśnieniem tętniczym niestosujących leków przeciwnadciśnieniowych.
Zbadano również czy związek pomiędzy poziomem hormonów stresu, a rozwojem nadciśnienia różni się w zależności od wieku. Oprócz tego, sprawdzono czy istnieje związek pomiędzy poziomem hormonów stresu w moczu, a incydentami sercowo-naczyniowymi takimi jak np. udar mózgu, zawał serca.
U osób objętych badaniem podczas jednej nocy zmierzono stężenie katecholamin (dopaminy, norepinefryny, epinefryny) i kortyzolu. Dopamina, norepinefryna i epinefryna są związkami z grupy katecholamin, oddziałują na autonomiczny układ nerwowy, w ten sposób wpływają między innymi na ciśnienie krwi, tętno. Kortyzol natomiast jest hormonem steroidowym, który moduluje odpowiedź na stres.
Następnie, w przeciągu kilku do kilkunastu lat, sprawdzono trzykrotnie czy u badanych nie doszło do rozwoju nadciśnienia bądź incydentów sercowo-naczyniowych.
Wyniki badań
Badania wykazały, że podwyższone poziomy hormonów stresu w moczu wiązały się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Związek ten był silniejszy wśród młodszych osób dorosłych niż osób starszych (powyżej 60 roku życia) szczególnie w przypadku dopaminy i kortyzolu. Ponadto podwyższone stężenie kortyzolu w moczu (ale nie katecholamin) wiązało się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Odkrycia te podkreślają potencjalną rolę hormonów stresu w rozwoju nadciśnienia i potrzebę przyszłych badań nad tym czy strategie terapeutyczne, które obniżają poziomy tych hormony, mogłyby być korzystne dla poprawy zdrowia sercowo-naczyniowego wśród dorosłych bez nadciśnienia.
Mimo iż przeprowadzone badanie ma pewną słabość, czyli tylko jednokrotny pomiar hormonów stresu, naukowcy podkreślają, że przyniosło ono cenne informacje odnośnie profilaktyki. Wyniki tych badań wskazują, że nieinwazyjny pomiar stężenia katecholamin i kortyzolu w moczu może przyczynić się do identyfikacji osób wymagających szczególnej uwagi, aby zapobiec nadciśnieniu.
Bibliografia:
– Inoue K. i in.: Urinary Stress Hormones, Hypertension, and Cardiovascular Events: The Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis. Hypertension. 2021;78:1640–1647.
– Matacz M.: Hormony stresu mogą zwiększać ryzyko nadciśnienia. Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
