Zdrowie metaboliczne wiąże się ze zdolnościami organizmu do przetwarzania i magazynowania energii. Duży wpływ na prawidłowe działanie tych procesów wywierają takie czynniki, jak:
- stabilny poziom glukozy we krwi,
- właściwy poziom cholesterolu (i innych lipidów),
- prawidłowe ciśnienie krwi,
- odpowiednia masa ciała.
Jeśli chcemy, aby te parametry były optymalne, musimy zadbać o dietę, aktywność fizyczną i sen. Warto też unikać używek i odpowiednio zarządzać stresem. Co ważne, wszystkie te elementy, znacząco wpływają na naszą mikrobiotę jelitową. To pierwszy dowód na to, jak mocno powiązane ze sobą są zdrowie metaboliczne i mikroorganizmy zamieszkujące nasze jelita.
Zatrzymajmy się jednak na moment przy prawidłowej masie ciała.
Dlaczego? Bo otyłość wiąże się z ryzykiem wielu chorób metabolicznych i jest jedną z czołowych przyczyn przedwczesnych zgonów. A według Światowej Organizacji Zdrowia – po raz pierwszy w historii – na świecie żyje więcej osób z nadwagą niż niedowagą!
Jak zatem zadbać o zdrowie i skutecznie zredukować nadwagę?
Zbyt wysoka masa ciała jest zawsze spowodowana dodatnim bilansem energetycznym, czyli sytuacją, w której przyjmujemy więcej kalorii, niż potrzebuje nasz organizm. W utrzymaniu prawidłowej wagi istotna jest też obecność pewnych gatunków bakterii, które zaburzają wytwarzanie leptyny (hormonu odpowiedzialnego za uczucie sytości), co przekłada się na niepohamowane uczucie głodu.
Czy to możliwe jednak, że pewne osoby będą przyswajać więcej kalorii niż inne, pomimo że jadły to samo? Okazuje się, że tak faktycznie może być!
Naukowcy zauważyli istotne różnice w składzie mikrobioty jelitowej u osób otyłych i szczupłych. Są dowody, że różnice te mogą prowadzić do nadmiernego odzysku energii z diety u osób otyłych – i to rzędu nawet 200 kalorii!
Najnowsze badania pokazują, że otyłość (a także towarzyszące jej: stan zapalny i oporność na insulinę) jest związana z mniejszą różnorodnością mikrobioty i większą przepuszczalnością bariery jelitowej.
To nie przypadek, że u osób zdrowych obserwujemy większą liczebność bakterii Akermanisa muciniphila niż u chorych z cukrzycą typu 2, otyłością lub cierpiących na choroby zapalne jelit, niealkoholowe stłuszczenie wątroby i choroby metaboliczne.
Czy są bakterie, które mogą wspomóc odchudzanie?
Okazuje się, że w wyniku redukcji masy ciała (niezależnie od jej przyczyny, np. poprzez dietę lub operację bariatryczną) dochodzi do korzystnych zmian w strukturze mikrobioty jelitowej, co przekłada się na usprawnienie metabolizmu.
Jakie to zmiany? Między innymi zwiększa się liczebność bakterii z rodzaju Akkermansia. Co ciekawe, spadek wagi sprzyja bytowaniu tych dobroczynnych bakterii w naszych jelitach. Jedna korzystna zmiana wpływa na drugą i na odwrót!
Wyniki badań pokazują też, że osoby z wyższą ilością bakterii Akkermansia muciniphila o wiele lepiej reagują na dietę, niż osoby z niskim poziomem tej bakterii. Co więcej, w badaniach, w których ochotnicy z nadwagą i otyłością suplementowali Akkermansię muciniphilę wykazano, że bakteria ta wpłynęła na zmniejszenie ich masy ciała, tkanki tłuszczowej oraz obwodu bioder w porównaniu z wartościami wyjściowymi i grupą placebo.
Akkermansia, ruch i prawidłowa dieta!
Jak jeszcze można zadbać o zdrowie metaboliczne? Przede wszystkim musimy pamiętać o właściwym odżywianiu i regularnej aktywności fizycznej! Jednak rozwój technologii oraz badań nad mikrobiotą przyniósł nam kolejnego sprzymierzeńca i jest to pasteryzowana Akkermansia muciniphila.
Wspólnie, to trio może zdziałać naprawdę sporo!
Akkermansia muciniphila poprawia wskaźniki wszystkich czynników, które wpływają na zdrowie metaboliczne:
- Prawidłową masę ciała – Akkermansia sprzyja jej redukcji, a także zmniejszeniu zawartości tłuszczu trzewnego.
- Stabilny poziom glukozy we krwi – Akkermansia poprawia insulinowrażliwość i może odwrócić stan przedcukrzycowy.
- Odpowiedni poziom cholesterolu – Akkermansia wpływa na zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego w osoczu.
Akkermansia redukuje też czynniki odpowiedzialne za choroby sercowo-naczyniowe.
Jak to możliwe? Dobroczynny wpływ Akkermansii muciniphili przejawia się m.in. poprzez:
- wzmocnienie bariery jelitowej przy wykorzystaniu dwóch mechanizmów:
- bakteria żywi się mucyną, produkowaną przez komórki znajdujące się w nabłonku jelit. Tym samym stymuluje produkcję mucyny, poprawiając właściwości barierowe śluzu pokrywającego nabłonek.
- Akkermansia muciniphila wykorzystuje mucynę do syntezy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA). Te z kolei są źródłem energii dla komórek nabłonkowych oraz poprawiają integralność bariery jelitowej.
- Akkermansia działa także poprzez specyficzne białka (np. Amuc_1100) i inne mechanizmy, które regulują liczne procesy w organizmie, m.in.: poprawia odporność immunologiczną, zmniejsza stan zapalny, a także poprawia gospodarkę węglowodanową i tłuszczową.
Co więcej, badania pokazują, że – paradoksalnie – pasteryzowana Akkermansia muciniphila (postbiotyk) działa lepiej niż żywa bakteria (probiotyk). Dlaczego? Mechanizm nie jest jeszcze do końca poznany. Naukowcy podejrzewają jednak, że pasteryzacja bakterii, zwiększa biodostępność białka Amuc_1100, które znajduje się na jej błonach zewnętrznych.
Mikrobiota i metabolizm, czyli system naczyń połączonych
Jak widać, mikrobiota jest jednym z kluczowych czynników wpływających na procesy metaboliczne w naszym organizmie.
Osoby z zaburzeniami metabolicznymi cierpią na dysbiozę, czyli nierównowagę mikrobiologiczną w jelitach. Zaburzona mikrobiota powoduje „rozszczelnienie” bariery jelitowej. Do krwiobiegu przedostają się endotoksyny (LPS), które wywołują stan zapalny, tzw. endotoksemię metaboliczną. A to z kolei jest jedną z najważniejszych przyczyn zaburzeń metabolicznych oraz wielu innych chorób – w tym zaburzeń psychicznych.
Jak temu przeciwdziałać?
I znów wracamy do Akkermansii! Spośród wielu korzystnych działań tej bakterii, najbardziej interesujący jest właśnie jej wpływ na barierę jelitową.
Podawanie Akkermansii poprawia „szczelność” jelit i zmniejsza ogólnoustrojowy stan zapalny, który jest przyczyną wspomnianych już problemów zdrowotnych. Dlatego troska o właściwy skład mikroorganizmów w jelicie jest jednym z filarów skutecznej redukcji masy ciała.
Podsumowanie
Powiedzieć, że Akkermansia wpływa na metabolizm to trochę za mało. Bakteria ta oddziałuje korzystnie w sposób kompleksowy: poprawia parametry metaboliczne oraz sprzyja redukcji masy ciała. Dzięki temu działa profilaktycznie, zapobiegając wielu dolegliwościom.
Pasteryzowana Akkermansia muciniphila została zaakceptowana przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jako nowa i bezpieczna żywność.
W połączeniu z odpowiednim stylem życia Akkermansia muciniphila stanowi wyjątkowy booster dla metabolizmu i zdrowia.
Literatura:
- Depommier C. et al., Supplementation with Akkermansia muciniphila in overweight and obese human volunteers: a proof-of-concept exploratory study. Nat Med. 2019, 25(7):1096-1103.
- Yan J. et al., Akkermansia muciniphila: is it the Holy Grail for ameliorating metabolic diseases?, Gut Microbes. 2021 Jan-Dec;13(1):1984104. doi: 10.1080/19490976.2021.1984104.
Artykuł sponsorowany
