Obecna sytuacja epidemiologiczna, a także okres jesienno-zimowy skłaniają do szczególnej troski o odporność. Czy wiesz, że upośledzona wrażliwość tkanek na insulinę może przyczyniać się do pogorszenia funkcjonowania układu odpornościowego? Jakie produkty o niskim indeksie glikemicznym wspomogą Twoją odporność? Na te pytania odpowiedź znajdziesz poniżej.
DZIAŁANIE UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO
Układ odpornościowy (układ immunologiczny) można przyrównać do wojska, w którym głównym dowódcą jest grasica (narząd zlokalizowany za mostkiem, odpowiadający za prawidłowy rozwój układu odpornościowego), a walecznymi żołnierzami – krwinki białe, na czele z limfocytami B i T. Limfocyty, zanim staną się pełnoprawnymi strażnikami naszego zdrowia, muszą nauczyć się rozróżniać tkanki własne od patogenów (np. wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty, komórki nowotworowe). Proces ten zachodzi w grasicy. Komórki odpornościowe w dalszej kolejności przedostają się do krwi obwodowej, a następnie zasiedlają narządy limfatyczne, do których należą m.in. węzły chłonne i śledziona [1].
Do najważniejszych zadań układu immunologicznego należą obrona organizmu przed patogenami, które mogą wywoływać choroby oraz ich jak najszybsza eliminacja poprzez zapoczątkowanie reakcji zapalnej.
CO WPŁYWA NA NASZĄ ODPORNOŚĆ?
Dopóki układ odpornościowy funkcjonuje prawidłowo, jest on przez nas ,,niewidzialny i niewyczuwalny”. Jednak w sytuacji, gdy jego praca zostanie zaburzona i nie jest w stanie spełniać podstawowej roli, jaką jest ochrona organizmu, jesteśmy narażeni na częstsze infekcje. Na poniższej grafice możesz zobaczyć, jak wiele czynników może zaburzyć naszą odporność.
WPŁYW MASY CIAŁA I INSULINOOPORNOŚCI NA ODPORNOŚĆ
Wykazano, że czynnikiem ryzyka osłabionej odporności może być także nieprawidłowa masa ciała, nadmierna zawartość tkanki tłuszczowej i zaburzona gospodarka węglowodanowo-insulinowa. Główną przyczyną osłabionej odporności w tych sytuacjach jest przewlekły stan zapalny, w wyniku którego zwiększa się ilość wytwarzanych związków prozapalnych (m.in. cytokin). W konsekwencji układ odpornościowy może ulec rozregulowaniu i nie pracować na najwyższych obrotach [2].
PRODUKTY O NISKIM INDEKSIE GLIKEMICZNYM, KTÓRE WSPOMAGAJĄ ODPORNOŚĆ
Oczywiście, oprócz unikania czynników osłabiających odporność, ukazanych powyżej, możesz wspomóc się wieloma dobroczynnymi związkami zawartymi w produktach o niskim indeksie glikemicznym (IG <55).
CZOSNEK
Przez wielu nazywany naturalnym antybiotykiem, zdecydowanie wiedzie prym w świecie roślin o właściwościach leczniczych. W wielu badaniach wykazano jego silne działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i hipoglikemiczne (obniżające stężenie glukozy we krwi). Dodatkowo w badaniach zaobserwowano obniżenie stężenia białka CRP, które jest jednym z markerów stanu zapalnego w organizmie [3].
Wszystkie te właściwości czosnek zawdzięcza lotnym związkom siarki, takim jak m.in. allina, allicyna, ajoen, disiarczek diallilu. Co więcej zmniejszenie stężenia glukozy było skuteczniejsze w przypadku spożycia czosnku wraz z metforminą, w porównaniu do samej metforminy [4]. Wskazuje się również, że ekstrakty czosnku skutecznie uwrażliwiają tkanki na insulinę, zmniejszając insulinooporność [5]. Ponadto czosnek może chronić przed koronawirusem! Wykazano, że czosnek wzmacnia komórki odpornościowe, hamuje produkcję cytokin prozapalnych, a także hormonu głodu – leptyny [6].
PREBIOTYKI
Kiedy ostatni raz spożywałaś/eś kiszoną kapustę lub ogórki? Czy wiesz, że oprócz witamin i składników mineralnych są one naturalnymi prebiotykami? Dzięki temu, że nie są trawione w układzie pokarmowym, stanowią wspaniałą pożywkę dla bakterii zamieszkujących jelito grube. W okrężnicy prebiotyki ulegają fermentacji, dzięki czemu stymulują wzrost korzystnych bakterii z rodzaju Bifidobacterium, wspomagają pracę układu pokarmowego, a także chronią przed patogenami. Oprócz kiszonek, do prebiotyków zalicza się również cykorię, topinambur, cebulę, czosnek, por, szparagi [7]. Badania wykazały, że spożycie tych produktów istotnie moduluje skład bakterii jelitowych z korzyścią dla zdrowia człowieka [8].
OWOCE JAGODOWE
Borówka, jeżyna, aronia, żurawina, truskawki, maliny, porzeczka, rokitnik są skarbnicą dobroczynnych związków bioaktywnych takich jak witamina C, polifenole, antocyjany, antyoksydanty. Związki te istotnie wspomagają układ odpornościowy, stymulują wzrost Bifidobacterii, a także mogą zmniejszać liczbę bakterii z rodzaju Clostridia oraz interleukin o działaniu prozapalnym. Wysokie spożycie owoców jagodowych może zwiększać stężenie komórek odpornościowych (limfocytów), co może przyczyniać się do zwiększenia ochrony przed infekcjami, takimi jak przeziębienie [9].
Na odporność pracujemy tak naprawdę całe życie. W dzisiejszych czasach, kiedy dbanie o odporność jest szczególnie ważne, warto korzystać z naturalnych związków, które mogą uchronić nas przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi. Przede wszystkim zadbaj o sen i regenerację, aktywność fizyczną, odpowiednie nawodnienie, a także właściwy sposób odżywiania. Dzięki temu zmaksymalizujesz potencjał swojego układu immunologicznego i znacznie zmniejszysz szansę na zachorowanie. Skorzystaj z powyższych propozycji produktów o niskim indeksie glikemicznym, które wpływają korzystnie nie tylko na odporność, ale i na gospodarkę cukrową.
Piśmiennictwo:
- Thapa P i wsp. The role of the thymus in the immune response. Thorac Surg Clin. 2019 29(2): 123–131.
- Patel P. S. i wsp. The role of the immune system in obesity and insulin resistance. J Obes. 2013;2013:616193.
- Bayan L i wsp. Garlic: a review of potential therapeutic effects. Avicenna J Phytomed. 2014 4(1): 1–14.
- Kumar R. i wsp. Antihyperglycemic, antihyperlipidemic, anti-inflammatory and adenosine deaminase- lowering effects of garlic in patients with type 2 diabetes mellitus with obesity. Diabetes Metab Syndr Obes. 2013;6:49-56.
- Padiya R i wsp. Garlic as an anti-diabetic agent: recent progress and patent reviews. Recent Pat Food Nutr Agric. 2013;5:105–127.
- Donma M. i wsp. The effects of allium sativum on immunity within the scope of COVID-19 infection Med Hypotheses. 2020 144: 109934.
- Amy R. i wsp., Prebiotics, immune function, infection and inflammation: a review of the evidence Br J Nutr. 101 (5), 2009.
- Mojka K. Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje. Probl Hig Epidemial 2014, 95(3): 541-549.
- Govers C. i wsp. Review of the health effects of berries and their phytochemicals on the digestive and immune systems. Nutr Rev. 2018 1;76(1):29-46.
