Czy kobieta w ciąży mająca IO musi uważać na to co je?

Jeszcze jakiś czas temu mówiło się, że w ciąży można jeść „za dwoje”. Wraz z rosnącą świadomością na temat zdrowego żywienia wiemy już, że nie jest to dobre rozwiązanie. W celu zachowania zdrowia i zapewnienia prawidłowego rozwoju swojemu dziecku, przyszła mama powinna jeść „dla dwojga”, a nie „za dwoje”. Niewłaściwe nawyki żywieniowe u kobiety w ciąży cierpiącej na insulinooporność to prosta droga do rozwoju cukrzycy ciążowej.

CUKRZYCA CIĄŻOWA – ZAGROŻENIE DLA KOBIETY I JEJ DZIECKA

Tak jak zostało to już wspomniane, nieodpowiednio zbilansowana dieta u kobiety z insulinoopornością może stać się przyczyną cukrzycy ciążowej. Do innych czynników ryzyka zalicza się występowanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążach, wiek (częściej chorują kobiety powyżej 35. roku życia) i nadciśnienie tętnicze, a także PCOS, dlatego cukrzyca ciążowa może wiązać się z poważnymi powikłaniami zarówno dla kobiety, jak i jej dziecka. Wybrane z nich zostały przedstawione poniżej.

Wybrane powikłania cukrzycy ciążowej:

• makrosomia płodu, czyli urodzenie dziecka, którego masa ciała jest za duża w porównaniu do wieku ciążowego
• urazy okołoporodowe (m.in. dystocja barkowa, zespół aspiracji smółki, porażenie nerwu twarzowego)
• zaburzenia metaboliczne u noworodków (w pierwszych godzinach po porodzie dziecko kobiety chorej na cukrzyce ciążową narażone jest na wystąpienie hipoglikemii, hipokalcemii i hipomagnezemii)
• nadciśnienie tętnicze u kobiety (które może pojawić się dopiero po ciąży)

Biorąc pod uwagę, jak poważne konsekwencje niesie za sobą cukrzyca ciążowa nie powinniśmy mieć wątpliwości, że kobieta ciężarna z insulinoopornością powinna zwracać uwagę na to, co je. Dlatego ma to ogromne znaczenie zarówno dla jej zdrowia, jak i prawidłowego rozwoju i zdrowia jej dziecka.

NA CO PRZYSZŁA MAMA POWINNA ZWRÓCIĆ UWAGĘ?

Przyszła mama powinna zwrócić uwagę na kaloryczność jadłospisu jednocześnie pamiętając, że w ciąży nie zaleca się stosowania diet odchudzających. Mogą one prowadzić do niedoborów żywieniowych, które są groźne zarówno dla kobiety, jak i dziecka. Dlatego jadłospis w ciąży powinien być oparty na zasadach zdrowego żywienia z uwzględnieniem odpowiedniej kaloryczności dla poszczególnych trymestrów. W drugim trymestrze zaleca się zwiększenie ilości energii o 360 kcal natomiast w trzecim o 475 kcal. Kolejną kwestią, na którą przyszła mama powinna zwrócić szczególną uwagę jest ilość i jakość węglowodanów w diecie. Należy unikać produktów będących źródłem węglowodanów prostych i zastąpić je takimi, które dostarczają węglowodanów złożonych.

OWOCE wskazane dla kobiet w ciąży

Warto jednak zaznaczyć, że z jadłospisu kobiety w ciąży nie eliminujemy owoców, które co prawda zawierają węglowodany proste, ale jednocześnie są cennym źródłem błonnika pokarmowego, polifenoli, witaminy C czy karotenoidów. Przyszła mama z insulinoopornością powinna postawić na owoce o niskim indeksie glikemicznym oraz łączyć je z produktami będącymi źródłem białka i/lub tłuszczu.

Owoce o niskim indeksie glikemicznym, które powinny znaleźć się w jadłospisie przyszłej mamy z insulinoopornością to:

• gruszki
• jabłka
• jagody
• maliny
• morele
• nektarynki
• śliwki
• truskawki
• wiśnie
• owoce cytrusowe

Innym bardzo ważnym elementem jadłospisu kobiety ciężarnej z insulinoopornością są warzywa, które stanowią źródło błonnika pokarmowego, składników mineralnych i witamin, a także polifenoli. W celu dostarczenia wszystkich niezbędnych składników, jadłospis przyszłej mamy powinien być jak najbardziej urozmaicony.

Niski indeks jest bardzo ważny!

Zaleca się, aby jego podstawą były produkty o niskim indeksie glikemicznym, do których oprócz wyżej wymienionych owoców zaliczamy, m.in.:

• kaszę gryczaną białą, jęczmienną perłową, pęczak, mazurską, owsianą, bulgur
• otręby
• ryż brązowy
• jogurt naturalny
• rośliny strączkowe (oprócz bobu, który posiada wysoki indeks glikemiczny)
• orzechy
• pestki i nasiona

Warto także pamiętać o właściwej obróbce poszczególnych produktów, tj. odpowiednim czasie gotowania, unikaniu podawania ich w towarzystwie tłustych sosów/skwarek itp. czy podawaniu ich w formie mocno rozdrobnionej (np. puree).

CZEGO POWINNA UNIKAĆ KOBIETA W CIĄŻY Z INSULINOOPORNOŚCIĄ?

Przyszła mama cierpiąca na insulinooporność powinna dbać o to, aby jej jadłospis posiadał odpowiednią kaloryczność oraz był urozmaicony. Nie ma w nim miejsca dla produktów o niskiej wartości odżywczej, charakteryzujących się wysokim indeksem glikemicznym. Z pewnością nikogo nie zdziwi zalecenie mówiące o tym, aby wykluczyć z jadłospisu słodycze, słodkie pieczywo cukiernicze. Należy też wyeliminować słone przekąski czy dania fast-food. Zdarza się jednak tak, że produkty, które wydają się dobrym wyborem charakteryzują się wysokim IG i są niezalecane w diecie dla kobiet z insulinoopornością. Należą do nich, m.in. amarantus ekspandowany, pszenica ekspandowana, płatki z amarantusa, płatki kukurydziane, płatki owsiane błyskawiczne, ryż jaśminowy, wafle ryżowe czy napój ryżowy.

Bibliografia:

• Cypryk K., Jędrzejewska E., SobczakM., Wilczyński J.: Ciąża powikłana cu-krzycą. Wyzwanie XXI wieku. SłużbaZdrowia 2001; 38–41 (3033–3036): 39–41

• Łagoda K., Kobus G., Bachórzewska-Gajewska H. Wpływ cukrzycy ciążowej na rozwój płodu i noworodka. Endokry- nol Otyłość. 2008; 4: 168-173.

• Zamłyński J., Olejek A., Więcek A. i wsp. Wpływ zmian metabolicznych w ciąży prawidłowej i powikłanej cukrzycą na wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu. Postępy Hig Med Dośw. 2005; 59: 490-495