Zespół jelita drażliwego a insulinooporność

Bardzo często na grupach opowiadacie nam o swoich problemach pogodzenia żywienia w insulinooporności oraz w zespole jelita drażliwego (IBS). Czym tak naprawdę jest zespół jelita drażliwego?

Opisuje się go jako przewlekłą chorobę zarówno jelita cienkiego jaki i grubego, która objawia się bólami brzucha oraz zmianą rytmu wypróżnień nieuwarukowanymi zmianami organicznymi (uszkodzenia strukturalne jelit) czy też biochemicznymi (defekty w procesach przemiany materii). Ze względu na przewagę pewnych objawów u chorych wyróżniamy 3 postacie kliniczne:

• „typ biegunkowy” – powyżej 3 luźnych stolców na dobę,

• „typ zaparciowy” – wypróżnienia rzadziej niż raz na 3 dni,

• „typ mieszany”,

Kryteria rzymskie IV pomocne do diagnozy zespołu jelita drażliwego wyraźnie sugerują, iż rozpoznanie jest możliwe, jeśli występuje nawracający ból brzucha występujący średnio przez co najmniej 1 dzień w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, który spełnia co najmniej 2 z poniższych kryteriów:

1. Związany jest z wypróżnieniem

2. Związany jest ze zmianą częstości wypróżnień

3. Związany jest ze zmianą konsystencji stolca

Jest to choroba, która będzie chorym towarzyszyć do końca życia, można jedynie złagodzić objawy, rokowanie jest dobre oraz mimo wieloletniego przebiegu choroba nie postępuje i nie prowadzi do wyniszczenia

Czy jest możliwe, aby złagodzić objawy dietą?

Tu najczęściej należy zwrócić uwagę na postać, która występuje – w przypadku zaparć należy unikać białego ryżu, bananów, białego chleba oraz wprowadzić dietę wysokobłonnikową (zasady praktycznie takie same jak w przypadku diety z niskim indeksem, którą polecamy z insulinnoporności). W przypadku postaci biegunkowej postaci zwraca się jednak uwagę na stosowanie produktów o znikomej ilości błonnika, które nie będą nasilały ruchów perystaltycznych jelit i teoretycznie zmniejszą ilość wypróżnień w ciągu dnia np.

• Mąka ziemniaczana, np. kisiele

• Żelatyna – galaretki owocowe, mięsne.

• Napoje garbnikowe (mocna gorzka herbata, napar z suszonych czarnych jagód, kakao gorzkie na wodzie, czerwone wino wytrawne).

• Warzywa i owoce bogate w błonnik rozpuszczalny – pektyny, które mają zdolność absorbowania wody, dzięki czemu mają zastosowanie w leczeniu biegunek. Zawarte w marchwi, dyni, jabłku tartym, bananach.

• Ryż w postaci kleiku, ryż z jabłkami, ryż z warzywami, takimi jak marchew, pietruszka, seler).

Coraz więcej naukowców zwraca uwagę na sensowność stosowania diety tzw. low-FODMAP (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols – FODMAP), której celem jest ograniczenie (czasowe 6-8 tygodni, KONIECZNIE POD NADZOREM DIETETYKA) produktów, które szybko fermentują w jelitach nasilając biegunki oraz wzdęcia. Czasowemu wyłączeniu ulegają następujące substancje:

• oligosacharydy (fruktany, fruktooligosacharydy = FOS i galaktooligosacharydy = GOS),

• disacharydy (laktoza),

• monosacharydy (fruktoza)

• poliole (sorbitol, mannitol, maltitol) ksylitol, polidekstroza i izomalt).

Wiele popularnych, zdrowych produktów spożywczych ma wysoką zawartość FODMAP, takich jak owoce (jabłka, gruszki, brzoskwinie i arbuzy), warzywa (cebula, czosnek, kabaczek i grzyby), produkty mleczne, ziarna (pszenica i żyto) oraz substancje słodzące (sorbitol) i mannitol) itp. dlatego CZASOWE wykluczenie tych produktów powinno odbywać się tylko i wyłącznie pod nadzorem dietetyka.

Ostatnie pytanie, jak to wszystko pogodzić w insulinooporności?

1. Skup się na przewodzie pokarmowym, on jest teraz najważniejszy, biegunki mogą prowadzić do zmniejszonego wchłaniania składników odżywczych, a to z kolei do niedoborów pokarmowych.

2. Nie jedz samych węglowodanów.

3. Staraj się aby każdy posiłek był zbilansowany pod względem białek tłuszczy i węglowodanów.

4. Zachowuj czyste przerwy między posiłkami.

5. Kupuj produkty z jak najlepszym składem, staraj się aby nie było z nim zbędnego dodatku cukru, skrobi ziemniaczanej, płatków ziemniaczanych, syropów glukozowo – fruktozowych itp.

AUTOR: Martyna Marciniak

BIBLIOGRAFIA:

Lacy B.E., Mearin F., Chang L. i wsp. Bowel disorders. Gastroenterology 2016; 150: 1393−1407.

PLoS One. 2017 Aug 14;12(8):e0182942. doi: 10.1371/journal.pone.0182942. eCollection 2017.

Low fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols (FODMAP) diet improves symptoms in adults suffering from irritable bowel syndrome (IBS) compared to standard IBS diet: A meta-analysis of clinical studies.

Varjú P1,2, Farkas N3, Hegyi P1,4,5, Garami A1, Szabó I4, Illés A4, Solymár M1, Vincze Á4, Balaskó M1, Pár G4, Bajor J4, Szűcs Á6, Huszár O6, Pécsi D1, Czimmer J4

Nutrients. 2017 Mar 16;9(3). pii: E292. doi: 10.3390/nu9030292.

The Low FODMAP Diet: Many Question Marks for a Catchy Acronym.

Catassi G1, Lionetti E2, Gatti S3, Catassi C4.

Nutr Clin Pract. 2015 Oct;30(5):665-82. doi: 10.1177/0884533615569886. Epub 2015 Feb 18.

Role of FODMAPs in Patients With Irritable Bowel Syndrome.

Mansueto P1, Seidita A2, D’Alcamo A2, Carroccio A3.